در گامهای بلند و سریع صنعت واقعیت مجازی، هر تصمیمی که مرزهای میان نسلهای مختلف سختافزار را از میان بردارد، نه تنها نویدبخش آیندهای روشنتر است، بلکه به حفظ و ارزشگذاری تلاشهای پیشین نیز کمک میکند. خبری که اخیراً از سوی منابع معتبر در دنیای واقعیت مجازی منتشر شده، دقیقاً در همین راستا قرار میگیرد: هدست مستقل Oculus Quest، دروازهای به سوی کتابخانه غنی برنامههای Oculus Go خواهد گشود. این تصمیم، فراتر از یک سازگاری ساده، نمادی از استراتژی بلندمدت فیسبوک و اوکولوس برای ایجاد یک اکوسیستم یکپارچه و پایدار در حوزه واقعیت مجازی است.
برای درک اهمیت این گام، ابتدا باید نگاهی به جایگاه Oculus Go و Oculus Quest در بازار بیندازیم. Oculus Go، که در سال ۲۰۱۸ معرفی شد، پیشگام هدستهای واقعیت مجازی مستقل و مقرون به صرفه بود. سادگی، قیمت مناسب و عدم نیاز به اتصال به کامپیوتر یا گوشی هوشمند، آن را به گزینهای جذاب برای ورود بسیاری از کاربران به دنیای واقعیت مجازی تبدیل کرد. این هدست، با پشتیبانی از سه درجه آزادی (3DoF)، عمدتاً برای تماشای محتوای ویدیویی، تجربیات ثابت و بازیهای سادهتر طراحی شده بود. در مقابل، Oculus Quest که یک سال بعد و با قابلیتهای شش درجه آزادی (6DoF) به بازار آمد، تجربهای کاملتر و پویاتر را ارائه میداد. امکان حرکت آزادانه در فضای واقعی و تعامل عمیقتر با محیط مجازی، کوئست را به محصولی انقلابی تبدیل کرد و آن را در کانون توجهات قرار داد.
اکنون، با اعلام پشتیبانی کوئست از برنامههای گو از طریق شبیهسازی رسمی، اوکولوس به شکلی هوشمندانه پلی میان این دو نسل ایجاد کرده است. این اقدام از چندین منظر حائز اهمیت است. از دیدگاه کاربران Quest، این به معنای دسترسی فوری به صدها برنامه، بازی و تجربه است که در حال حاضر در کتابخانه Oculus Go موجود هستند. در لحظهای که Quest را روشن میکنند، به جای شروع از صفر، با دنیایی از محتوا روبرو خواهند شد که میتواند ساعتها سرگرمی را برایشان فراهم آورد. این خود به تنهایی میتواند جذابیت کوئست را برای خریداران جدید به طور چشمگیری افزایش دهد، چرا که نگرانی بابت کمبود محتوا در ماههای اولیه پس از خرید یک پلتفرم جدید را از میان برمیدارد.
از سوی دیگر، این تصمیم خبری دلگرمکننده برای توسعهدهندگان Oculus Go است. با ظهور Quest و تمرکز روزافزون بر روی آن، بیم آن میرفت که سرمایهگذاریها و تلاشهای صورت گرفته برای تولید محتوا برای Go، به تدریج ارزش خود را از دست بدهند. اما با قابلیت شبیهسازی، این توسعهدهندگان میتوانند مطمئن باشند که محصولاتشان همچنان در دسترس مخاطبان وسیعتری قرار خواهد گرفت و میتوانند از طریق فروشگاه Quest به حیات خود ادامه دهند. این امر، نه تنها به درآمدزایی مستمر آنها کمک میکند، بلکه مشوقی است برای نوآوری و ادامه تولید محتوا، حتی اگر تمرکز اصلیشان بر روی هدستهای جدیدتر باشد.
البته، اجرای این شبیهسازی با چالشهایی نیز همراه خواهد بود که باید به آنها توجه داشت. برنامههای Oculus Go برای 3DoF طراحی شدهاند، به این معنا که تنها چرخش سر کاربر را دنبال میکنند و نه حرکت او در فضا. وقتی این برنامهها بر روی Quest که از 6DoF پشتیبانی میکند اجرا میشوند، کاربر قادر به حرکت در فضای مجازی نخواهد بود. این تفاوت اساسی میتواند در برخی تجربیات، به ویژه آنهایی که ذاتاً برای حرکت طراحی شدهاند، کمی حس ناهمگونی ایجاد کند. به عنوان مثال، اگر بازیای در Go به کاربر اجازه دهد تنها با چرخش سر به اطراف نگاه کند، در Quest نیز همین محدودیت وجود خواهد داشت و قابلیتهای پیشرفتهتر Quest در آن زمینه خاص بلااستفاده باقی میماند.
همچنین، کنترلر Oculus Go، یک ریموت ساده با یک دکمه و تاچپد بود، در حالی که کنترلرهای Quest پیشرفتهتر و شامل ردیابی کامل شش درجه آزادی هستند. اوکولوس تلاش خواهد کرد تا ورودیهای کنترلر Go را به بهترین نحو ممکن بر روی کنترلرهای Quest شبیهسازی کند، اما این شبیهسازی ممکن است همیشه ایدهآل نباشد و در برخی موارد، تجربه کاربری با کمی ناهنجاری همراه شود. علاوه بر این، به دلیل تفاوت در نسبت ابعاد صفحه نمایش دو هدست، ممکن است هنگام اجرای برنامههای Go بر روی Quest، نوارهای مشکی رنگی در کنارههای تصویر ظاهر شوند، که این یک اتفاق رایج در شبیهسازیهای این چنینی است و تاثیر جزئی بر غوطهوری کاربر خواهد داشت.
با این حال، اوکولوس این فرصت را برای توسعهدهندگان فراهم آورده است که برنامههای Go خود را به طور خاص برای Quest به روزرسانی کنند. این "حالت گو" (Go Mode) به توسعهدهندگان امکان میدهد تا تصمیم بگیرند آیا میخواهند برنامه خود را با همان کیفیت و محدودیتهای Go بر روی Quest اجرا کنند، یا اینکه با اعمال تغییراتی، آن را به طور کامل برای 6DoF و کنترلرهای Quest بهینه سازند. این انعطافپذیری، نه تنها آزادی عمل بیشتری به توسعهدهندگان میدهد، بلکه تضمین میکند که محتوای باکیفیت Go میتواند به تدریج به استانداردهای بالای Quest ارتقا یابد و تجربهای بینقصتر را برای کاربران فراهم آورد.
در نهایت، این استراتژی اوکولوس نشان میدهد که این شرکت به دنبال ایجاد یک اکوسیستم پایدار و همگرا است، جایی که محتوا و نرمافزار، سرمایههای اصلی به شمار میروند و به راحتی با سختافزارهای جدیدتر قابل تطبیق هستند. با فراهم آوردن پلی میان گذشته و آینده، اوکولوس نه تنها ارزش سرمایهگذاری کاربران و توسعهدهندگان در Go را حفظ میکند، بلکه جذابیت Quest را نیز به عنوان یک دروازه جامع به دنیای واقعیت مجازی افزایش میدهد. این رویکرد، در درازمدت، میتواند به رشد و بلوغ هر چه بیشتر صنعت واقعیت مجازی کمک کند و آن را به پدیدهای فراگیرتر و قابل دسترستر برای عموم تبدیل سازد.