شرکت متا، پیشگام در حوزه واقعیت مجازی (VR)، به تازگی اعلام کرده است که سیستم عامل هدست‌های واقعیت مجازی خود را به روی تولیدکنندگان ثالث باز می‌کند؛ اقدامی که می‌تواند آینده این فناوری را دگرگون سازد. این خبر با مشارکت نام‌های بزرگی چون ایسوس، لنوو و حتی مایکروسافت تحت برند ایکس‌باکس همراه شده است، که هر یک قصد دارند هدست‌های واقعیت مجازی خود را بر پایه این سیستم عامل توسعه دهند. این رویکرد جدید متا، که به وضوح از مدل موفق اندروید در دنیای موبایل الهام گرفته است، نشان‌دهنده تغییر استراتژیکی عمیق در مسیر حرکت این شرکت و در کل صنعت واقعیت مجازی است. به جای تمرکز صرف بر سخت‌افزار اختصاصی خود مانند هدست‌های کوئست، متا اکنون به دنبال ایجاد یک اکوسیستم نرم‌افزاری گسترده‌تر است که می‌تواند به پذیرش عمومی واقعیت مجازی سرعت بخشد و آن را از یک فناوری نوین به ابزاری فراگیر تبدیل کند.
استراتژی جدید متا را می‌توان با ظهور اندروید در اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی مقایسه کرد؛ جایی که گوگل با ارائه یک سیستم عامل باز، به شرکت‌های متعددی اجازه داد تا گوشی‌های هوشمند خود را تولید کرده و به این ترتیب، بازار موبایل را متحول کنند. متا نیز با هدف مشابهی به دنبال "اندروید واقعیت مجازی" است. این شرکت دریافته است که تکیه صرف بر فروش سخت‌افزار اختصاصی، با وجود موفقیت‌های اولیه هدست‌های کوئست، نمی‌تواند به تنهایی برای رشد و بلوغ کامل بازار واقعیت مجازی کافی باشد. برای دستیابی به پذیرش گسترده‌تر، نیاز به تنوع سخت‌افزاری، گزینه‌های قیمتی مختلف، و نوآوری در طراحی است که تنها با همکاری با تولیدکنندگان دیگر میسر می‌شود. با باز کردن پلتفرم خود، متا می‌تواند ضمن کاهش ریسک‌های مرتبط با توسعه و تولید سخت‌افزار، تمرکز خود را بر بهبود هسته نرم‌افزاری، توسعه ابزارهای برنامه‌نویسی و تقویت فروشگاه اپلیکیشن خود معطوف سازد و در نهایت، کنترل پلتفرم و اکوسیستم را در دست داشته باشد.
این تغییر استراتژیک برای متا بسیار حیاتی است. در گذشته، این شرکت تلاش زیادی برای ترویج هدست‌های کوئست خود به عنوان تنها راه ورود به دنیای واقعیت مجازی انجام داده بود. اما با رشد رقابت و پیچیدگی‌های بازار، حفظ انحصار سخت‌افزاری دشوارتر شده است. با مدل جدید، متا می‌تواند به جای رقابت مستقیم با تولیدکنندگان سخت‌افزار در هر بخش قیمتی یا عملکردی، خود را به عنوان ارائه‌دهنده پلتفرم اصلی تثبیت کند. این رویکرد به متا امکان می‌دهد تا از طریق مجوزدهی به سیستم عامل خود، منبع درآمد جدیدی کسب کرده و در عین حال، اکوسیستم توسعه‌دهندگان را با افزایش تعداد کاربران و دستگاه‌ها گسترش دهد. در واقع، متا از تولیدکننده سخت‌افزار به ارائه‌دهنده پلتفرم و اکوسیستم تغییر نقش می‌دهد، که این امر به آن کنترل بیشتری بر آینده واقعیت مجازی و متاورس می‌بخشد، فارغ از اینکه کدام برند سخت‌افزار بیشترین سهم بازار را داشته باشد و کدام محصول محبوب‌تر شود.
برای شرکت‌هایی مانند ایسوس و لنوو، این همکاری فرصتی طلایی است. این تولیدکنندگان نیازی به سرمایه‌گذاری هنگفت در تحقیق و توسعه برای ساخت یک سیستم عامل واقعیت مجازی از صفر ندارند. آن‌ها می‌توانند از پلتفرم بالغ و جاافتاده متا استفاده کرده و بر نقاط قوت خود مانند طراحی سخت‌افزار، تولید انبوه، و شبکه‌های توزیع جهانی تمرکز کنند. ایسوس، با سابقه درخشان خود در تولید لوازم جانبی گیمینگ تحت برند ROG، می‌تواند هدست‌های واقعیت مجازی قدرتمند و بهینه‌سازی شده برای بازی را هدف قرار دهد که مکمل اکوسیستم گیمینگ آن‌ها باشد. از سوی دیگر، لنوو که حضور پررنگی در بازارهای تجاری و آموزشی دارد، می‌تواند هدست‌هایی با تمرکز بر بهره‌وری، آموزش، و کاربردهای سازمانی توسعه دهد و به این ترتیب، بازار هدف گسترده‌تری را پوشش دهد. این تنوع در سخت‌افزار، می‌تواند نیازهای گوناگون کاربران را پوشش دهد و به رشد کلی بازار کمک کند.
حضور احتمالی ایکس‌باکس در این ائتلاف، یک بُعد کاملاً جدید و هیجان‌انگیز به این استراتژی می‌بخشد. مایکروسافت با برند ایکس‌باکس خود، یکی از قدرت‌های بلامنازع در صنعت بازی‌های ویدیویی است. اگر ایکس‌باکس واقعاً یک هدست واقعیت مجازی مبتنی بر سیستم عامل متا تولید کند، این اتفاق می‌تواند واقعیت مجازی را به سطح جدیدی از محبوبیت در میان گیمرها برساند. تصور کنید بازی‌های ایکس‌باکس، از جمله عناوین موجود در سرویس گیم‌پس، به طور بومی یا از طریق استریم ابری، روی یک هدست واقعیت مجازی اجرا شوند. این موضوع می‌تواند به رشد محتوای واقعیت مجازی کمک شایانی کند و تجربه‌های بی‌نظیری را برای میلیون‌ها گیمر به ارمغان آورد. علاوه بر این، ممکن است مایکروسافت به دنبال ادغام عمیق‌تر واقعیت مجازی با اکوسیستم ایکس‌باکس خود باشد، که شامل کنسول‌ها، پی‌سی، و سرویس‌های ابری آن‌ها می‌شود. این همکاری می‌تواند رقابت را در فضای واقعیت مجازی بسیار داغ‌تر کند و مرزهای بازی‌های فراگیر را بازتعریف نماید.
نتیجه نهایی این رویکرد برای مصرف‌کنندگان بسیار مثبت خواهد بود. در حال حاضر، گزینه‌های هدست واقعیت مجازی عمدتاً محدود به چند مدل از شرکت‌های خاص هستند. با ورود بازیگران جدید و تنوع سخت‌افزاری بیشتر، کاربران انتخاب‌های وسیع‌تری خواهند داشت. این به معنای دسترسی به هدست‌هایی با ویژگی‌ها و قابلیت‌های متفاوت، در رده‌های قیمتی گوناگون است. برخی ممکن است هدست‌های قدرتمند و گران‌قیمت برای بازی‌های سطح بالا بخواهند، در حالی که برخی دیگر به دنبال گزینه‌های سبک‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر برای مصرف محتوا یا کاربردهای اجتماعی باشند. رقابت بین تولیدکنندگان نیز به نوآوری سرعت می‌بخشد و قیمت‌ها را رقابتی‌تر می‌کند. این موضوع، دسترسی به واقعیت مجازی را برای عموم مردم تسهیل کرده و به کاهش موانع ورود کمک می‌کند، در نتیجه باعث رشد سریع‌تر بازار می‌شود.
البته، این استراتژی بدون چالش نیز نخواهد بود. یکی از نگرانی‌های اصلی، تکه‌تکه شدن (fragmentation) بازار است. اگرچه سیستم عامل واحد است، اما تفاوت‌های سخت‌افزاری بین هدست‌های مختلف ممکن است منجر به تجربه‌های کاربری ناهمگون شود. توسعه‌دهندگان ممکن است مجبور شوند اپلیکیشن‌های خود را برای طیف وسیعی از سخت‌افزارها بهینه‌سازی کنند، که این امر می‌تواند پیچیدگی و هزینه‌ها را افزایش دهد. کنترل کیفیت نیز مسئله‌ای مهم است؛ متا باید اطمینان حاصل کند که هدست‌های تولید شده توسط شرکا، حداقل استانداردهای کیفیت و عملکرد را حفظ می‌کنند تا تجربه کلی کاربران دچار افت نشود. علاوه بر این، رقابت در این حوزه روز به روز در حال افزایش است، به خصوص با ورود اپل و هدست ویژن پرو، که رویکرد کاملاً متفاوتی در پیش گرفته است. متا باید هوشمندانه عمل کند تا اکوسیستم خود را جذاب و رقابتی نگه دارد و جایگاه خود را در بازار حفظ کند.
در نگاه کلان، این حرکت متا می‌تواند کاتالیزوری برای پذیرش عمومی واقعیت مجازی باشد. با کاهش موانع مالی و فنی، واقعیت مجازی می‌تواند از یک فناوری خاص به یک پلتفرم محاسباتی فراگیر تبدیل شود، درست همانطور که کامپیوترهای شخصی و گوشی‌های هوشمند شدند. این رویکرد به متا اجازه می‌دهد تا بیشترین تعداد کاربران را به اکوسیستم خود جذب کند و سهم خود را در بازار نرم‌افزار و محتوا تضمین کند. در آینده، ممکن است شاهد ظهور نسل جدیدی از اپلیکیشن‌ها و خدمات مبتنی بر واقعیت مجازی باشیم که توسط شرکت‌های بی‌شمار توسعه می‌یابند. این پلتفرم باز می‌تواند نوآوری‌های غیرمنتظره‌ای را به همراه داشته باشد که در یک اکوسیستم بسته هرگز امکان‌پذیر نبودند و به واقعیت مجازی اجازه می‌دهد تا پتانسیل کامل خود را آزاد کند و کاربردهای بی‌سابقه‌ای را در تمامی زمینه‌ها از سرگرمی گرفته تا آموزش و صنعت ایجاد کند.
در نهایت، تصمیم متا برای باز کردن سیستم عامل واقعیت مجازی خود یک لحظه تعیین‌کننده در تاریخ فناوری‌های فراگیر است. این اقدام نه تنها مسیر آینده متا را تغییر می‌دهد، بلکه می‌تواند چشم‌انداز کلی واقعیت مجازی و افزوده را برای دهه‌های آینده شکل دهد. با جذب شرکای قدرتمند مانند ایسوس، لنوو و ایکس‌باکس، متا در حال ایجاد یک جبهه متحد برای گسترش نفوذ واقعیت مجازی است. اگر این استراتژی به درستی اجرا شود، می‌توان انتظار داشت که واقعیت مجازی به زودی از صفحات نمایش ما فراتر رفته و به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره، سرگرمی، کار و آموزش تبدیل شود و مرزهای تعامل انسان با فناوری را دوباره تعریف کند و پتانسیل‌های بی‌شماری را برای آینده باز کند.
