در پهنه بی‌کران فناوری و در اعماق ذهن انسان، همیشه تمایلی بی‌وقفه برای فراتر رفتن از مرزهای ملموس وجود داشته است. سال ۲۰۱۹، نقطه عطفی بی‌صدا اما قدرتمند در این سفر بود، زمانی که جشنواره فیلم ساندنس، که همواره پیشرو در اکتشاف فرم‌های جدید هنری بوده است، میزبان پدیده‌ای شد که نه تنها یک دستگاه، بلکه دروازه‌ای نوین به سوی تجربیات غوطه‌ورکننده و روایت‌های بی‌سیم محسوب می‌شد: «اُکولوس کوئست». این رویداد، فراتر از یک نمایش ساده تکنولوژیک بود؛ آن لحظه‌ای بود که سینمای واقعیت مجازی، از قید کابل‌ها رها شده و بال پرواز خود را گشود.
پیش از آن، واقعیت مجازی، هرچند شگفت‌انگیز، اما غالباً با زنجیره‌هایی نامرئی به کامپیوترهای قدرتمند و سیم‌های دست و پاگیر بسته بود. این محدودیت‌ها، همچون دیواری بلند، مانع از دسترسی گسترده عموم به دنیای پتانسیل‌های بی‌حد و حصر واقعیت مجازی می‌شد. اما اُکولوس کوئست، با فلسفه‌ی «آزاد از بند»، قدم به میدان گذاشت. این هدست، یک سیستم مستقل بود که تمام پردازش‌های لازم را در دل خود جای داده بود، بدون نیاز به هیچ کامپیوتر خارجی. ساندنس ۲۰۱۹، صحنه‌ای شد تا این آزادی، به معنای واقعی کلمه، به نمایش درآید و به مخاطبان نشان دهد که چگونه می‌توان بدون مزاحمت سیم‌ها، در دنیای داستان‌ها غرق شد.
تجربه «Oculus Quest Experience Presents» در ساندنس، بیش از یک غرفه نمایشگاهی بود؛ آن یک سینمای واقعیت مجازی تمام‌عیار بود که به دقت طراحی شده بود تا اوج قابلیت‌های کوئست را به تصویر بکشد. صندلی‌های راحت، نورپردازی هوشمند و محیطی آرام، همگی دست به دست هم داده بودند تا فضایی بی‌نقص برای شیرجه رفتن در روایت‌های غنی واقعیت مجازی فراهم آورند. این رویکرد، تلاشی آگاهانه برای جای دادن واقعیت مجازی در کنار دیگر فرم‌های هنری معتبر بود و می‌خواست ثابت کند که VR، نه صرفاً یک ابزار سرگرمی، بلکه رسانه‌ای توانمند برای بیان هنری و داستان‌سرایی عمیق است.
برنامه‌ی نمایش‌ها نیز به دقت انتخاب شده بود تا گستردگی ژانرها و پتانسیل‌های واقعیت مجازی را نشان دهد. از «Traveling While Black» که تجربه‌ای مستند و تأثیرگذار از نژادپرستی بود، تا «Dispatch» که یک داستان اسرارآمیز و تعاملی را روایت می‌کرد، و همچنین «VR_I» که رقص را با واقعیت مجازی در هم می‌آمیخت و «Gloomy Eyes» که انیمیشنی شاعرانه و دلنشین بود؛ هر کدام از این آثار، به نوبه خود، پنجره‌ای به ابعاد جدید روایت می‌گشودند. آن‌ها نه تنها قابلیت‌های تکنیکی کوئست را به رخ می‌کشیدند، بلکه ثابت می‌کردند که واقعیت مجازی می‌تواند احساسات عمیق را برانگیزد، دیدگاه‌ها را تغییر دهد و تجربیاتی فراموش‌نشدنی خلق کند.
حضور در ساندنس، برای واقعیت مجازی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود. این جشنواره، یک بستر فرهنگی معتبر است که به آثار نوآورانه و هنری اعتبار می‌بخشد. حضور کوئست در چنین رویدادی، به VR کمک کرد تا از برچسب یک "فناوری صرف" یا "بازی ویدئویی" فراتر رفته و به عنوان یک "رسانه هنری" مشروعیت یابد. این اتفاق، راه را برای هنرمندان و داستان‌پردازان بیشتری هموار کرد تا با اطمینان خاطر بیشتری به سراغ این فرم جدید بروند و به کاوش در امکانات بی‌شمار آن بپردازند.
فلسفه آزادی بی‌سیم که اُکولوس کوئست در ساندنس به نمایش گذاشت، تنها محدود به رهایی از کابل‌ها نبود. این فلسفه، رهایی از محدودیت‌های ذهنی و فیزیکی بود. آزادی برای گشت و گذار در فضاهای مجازی بدون احساس محصور بودن، آزادی برای اشتراک‌گذاری تجربیات با دیگران به شیوه‌ای طبیعی‌تر و در نهایت، آزادی برای خلق و مصرف محتوای غوطه‌ورکننده در هر مکان و زمانی. این رویکرد، زمینه را برای دموکراتیزه شدن واقعیت مجازی فراهم آورد و آن را از قلمروی نخبگان تکنولوژی، به دست مردم عادی رساند.
امروزه، وقتی به پیشرفت‌های واقعیت مجازی نگاه می‌کنیم، ریشه‌های بسیاری از آن‌ها را می‌توان در همان سال ۲۰۱۹ و ظهور کوئست در ساندنس یافت. آن لحظه، یک نقطه شروع برای سفری طولانی بود که در آن، واقعیت مجازی از یک پدیده نوظهور به یک ابزار قدرتمند برای آموزش، ارتباطات اجتماعی، درمان و البته، هنر و سرگرمی تبدیل شد. کوئست، نه تنها تجربه کاربری را متحول کرد، بلکه ذهنیت توسعه‌دهندگان و خالقان محتوا را نیز تغییر داد و آن‌ها را تشویق کرد تا فراتر از فرم‌های سنتی فکر کنند.
در پایان، باید اذعان داشت که اُکولوس کوئست و نمایش آن در ساندنس ۲۰۱۹، نمادی از یک تغییر پارادایم بود. این یک یادآوری بود که آینده‌ی ارتباطات انسانی، روایتگری و هنر، به طور فزاینده‌ای با واقعیت‌های توسعه‌یافته و مجازی گره خورده است. دنیای بی‌سیم، نه تنها سیم‌ها را حذف می‌کند، بلکه مرزهای خیال را نیز برمی‌دارد و به انسان این امکان را می‌دهد که به گونه‌ای بی‌سابقه، در دل داستان‌ها زندگی کند و با دنیاهایی که پیش از این تنها در ذهن قابل تصور بودند، ارتباط برقرار کند. این سفر ادامه دارد و هر روز، شاهد افق‌های جدیدی هستیم که توسط بذرهای کاشته شده در آن جشنواره تاریخی، در حال شکوفایی هستند.
