گزارش اخیر وبسایت «The Information» که ادعا میکرد شرکت متا طراحی صنعتی هدستهای واقعیت توسعهیافته (XR) نسل بعدی خود، از جمله Quest 3 و جانشین احتمالی Quest Pro را به یک شرکت خارجی برونسپاری کرده است، موجی از واکنشها را در پی داشت. این ادعا، که میتواند نشانهای از تغییر استراتژی یا حتی چالشهای داخلی در بخش سختافزاری متا باشد، بلافاصله با تکذیبیه قاطعانه این شرکت مواجه شد. متا به صراحت اعلام کرد که تیم طراحی داخلیاش رهبری طراحی صنعتی تمامی محصولاتشان را "از مفهومسازی تا تولید انبوه" بر عهده دارد. این موضوع، بار دیگر اهمیت طراحی صنعتی و جایگاه آن در رقابت فشرده و نوظهور واقعیت ترکیبی را به کانون توجه آورده است.
ادعای مطرحشده توسط «The Information» بسیار فراتر از یک خبر عادی بود. این گزارش به طور خاص به برونسپاری "طراحی صنعتی" اشاره داشت؛ جنبهای حیاتی که شامل ظاهر فیزیکی، حس و حال دستگاه در دست کاربر، ارگونومی، راحتی پوشیدن و زیباییشناسی کلی محصول میشود. برای یک شرکت فناوری پیشرو مانند متا که میلیاردها دلار در زمینه واقعیت مجازی و افزوده سرمایهگذاری کرده و چشمانداز "متاورس" خود را بر پایه این سختافزارها بنا نهاده است، واگذاری این بعد کلیدی به یک نهاد خارجی میتواند نشانه تزلزل در تواناییهای داخلی، تمایل به کاهش هزینهها به قیمت از دست دادن کنترل بر هویت محصول، یا حتی اعتراف به دشواریهای فنی در طراحی این دستگاههای پیچیده باشد. نام بردن از Quest 3 و جانشین Quest Pro، یعنی محصولات اصلی و پرچمدار آینده متا در این حوزه، به اهمیت این گزارش میافزود.
واکنش متا به این گزارش سریع و قاطعانه بود. این شرکت از طریق یکی از سخنگویان خود با Road to VR تماس گرفت و این ادعا را به شدت رد کرد. بیانیه متا تأکید داشت که "تیم طراحی صنعتی داخلی ما، طراحی صنعتی تمامی محصولات ما را از مفهومسازی تا تولید انبوه رهبری میکند." این شرکت اذعان کرد که در جنبههای مختلف توسعه محصول با "شرکا" همکاری میکند، اما خط قرمز را در زمینه طراحی صنعتی محصولات اصلی خود مشخص کرد. این تاکید بر رهبری داخلی، نشاندهنده اهمیت استراتژیکی است که متا برای حفظ کنترل کامل بر شکل، ظاهر و تجربه کاربری سختافزارهای XR خود قائل است؛ زیرا این سختافزارها، دروازه ورود به جهان متاورس هستند و هرگونه خدشه در هویت و کیفیت آنها میتواند به چشمانداز کلی شرکت لطمه بزند.
اما چرا طراحی صنعتی تا این حد برای محصولات فناوری، بهویژه در حوزه واقعیت توسعهیافته، حیاتی است؟ در صنعت هدستهای XR، جایی که دستگاهها مستقیماً بر روی صورت کاربر قرار میگیرند و تجربه کاربری به شدت به راحتی فیزیکی و غوطهوری وابسته است، طراحی صنعتی از اهمیت مضاعفی برخوردار است. ارگونومی، توزیع وزن، مواد بهکاررفته، زیباییشناسی و حتی سهولت استفاده از کنترلها، همگی عواملی هستند که میتوانند موفقیت یا شکست یک محصول را تعیین کنند. هدستی که سنگین، ناخوشایند، یا زشت باشد، حتی با پیشرفتهترین فناوری داخلی نیز نمیتواند در بازار گسترده مصرفکننده موفق شود. این عوامل بر پذیرش عمومی، استفاده مداوم و در نهایت، رشد کل اکوسیستم واقعیت ترکیبی تأثیر میگذارند. طراحان صنعتی نه تنها به زیبایی ظاهری میاندیشند، بلکه چالشهای مهندسی نظیر تهویه، جایگذاری حسگرها و ادغام باتریها را نیز در نظر میگیرند.
تاریخچه طراحی محصولات متا (و قبلتر اوکولوس) نیز پر از درسهایی در این زمینه است. هدستهایی مانند Oculus Quest 2 با طراحی نسبتاً جمعوجور و راحتی قابل قبول، به موفقیت چشمگیری دست یافتند و میلیونها کاربر را جذب کردند. در مقابل، محصولاتی مانند Quest Pro، با وجود قابلیتهای فنی بالا، به دلیل وزن بیشتر و طراحی متفاوت که برای کاربردهای حرفهایتر در نظر گرفته شده بود، چالشهایی در زمینه راحتی و پذیرش عمومی داشتند. این تجربهها به متا نشان داده است که حتی کوچکترین جزئیات در طراحی فیزیکی میتواند تأثیر عمیقی بر نحوه درک و استفاده کاربران از فناوری داشته باشد. حفظ یک زبان طراحی منسجم و بهبود مستمر ارگونومی، برای شرکتی که هدفش قرار دادن میلیاردها نفر در متاورس است، اجتنابناپذیر است.
توضیح متا در مورد همکاری با "شرکا" نیز نکته مهمی است. در دنیای پیچیده توسعه سختافزار، همکاری با شرکتهای ثالث برای تأمین قطعات، تولید، یا حتی جنبههای تخصصی مهندسی، امری رایج و ضروری است. برای مثال، تولیدکنندگان ممکن است برای طراحی مدارهای خاص، تراشهها، یا حتی لنزها با شرکای بیرونی کار کنند. اما مرز بین "همکاری" و "برونسپاری کامل طراحی صنعتی" کجاست؟ متا بر این باور است که در حالی که شرکا میتوانند در جنبههای خاصی کمک کنند، تصمیمات کلیدی مربوط به فرم نهایی محصول، حس و حال آن و هویت برند، باید در دست تیمهای داخلی باقی بماند. این رویکرد به شرکت اطمینان میدهد که فلسفه طراحی و چشمانداز کلی محصول، از ابتدا تا انتها، دستنخورده باقی میماند و با استانداردهای برند همخوانی دارد.
اگر گزارش «The Information» درست میبود و متا واقعاً طراحی صنعتی محصولات کلیدی خود را برونسپاری کرده بود، چه پیامدهایی برای این شرکت داشت؟ از دست دادن کنترل بر هویت طراحی میتواند به ناهماهنگی در زبان طراحی محصولات مختلف منجر شود، که در بلندمدت به اعتبار برند لطمه میزند. همچنین، مسائل مربوط به مالکیت فکری و رازهای تجاری میتواند پیچیدهتر شود. از بعد داخلی، این اقدام میتوانست روحیه تیمهای طراحی داخلی را تضعیف کرده و مانع از توسعه تخصص و تجربه در زمینه حیاتی طراحی محصولات XR شود. از دیدگاه عمومی نیز، برونسپاری چنین جنبه مهمی میتواند به عنوان نشانهای از عدم توانایی یا تعهد کافی به توسعه داخلی تلقی شود، که با شعار "متاورس" و رهبری در این فضا در تضاد است.
این گزارش و تکذیبیه آن، در بستر چالشهای گستردهتری که بخش Reality Labs متا با آن روبرو است، اهمیت بیشتری پیدا میکند. Reality Labs تاکنون میلیاردها دلار سرمایهگذاری را تجربه کرده، اما هنوز به سوددهی نرسیده و با کندی پذیرش عمومی محصولات XR مواجه است. اخراجهای گسترده و نیاز به کاهش هزینهها نیز از دیگر مشکلاتی است که این بخش با آن دستوپنجه نرم میکند. در چنین شرایطی، هرگونه گزارشی مبنی بر "برونسپاری" جنبههای کلیدی توسعه، میتواند به عنوان نشانهای از تلاش برای کاهش هزینهها به هر قیمتی یا اعتراف به عدم موفقیت داخلی تلقی شود. متا با تکذیب قاطعانه، سعی در حفظ تصویر خود به عنوان یک پیشرو با تواناییهای داخلی قوی در زمینه طراحی و مهندسی دارد.
با نگاهی به آینده، طراحی هدستهای واقعیت توسعهیافته با چالشها و فرصتهای بیشماری مواجه است. هدف نهایی، ساخت دستگاههایی است که به اندازه یک عینک عادی سبک، راحت و شیک باشند، اما بتوانند دنیای دیجیتال را با جهان فیزیکی در هم آمیزند. این امر مستلزم نوآوریهای رادیکال در مواد، ارگونومی، miniaturization (کوچکسازی) و زیباییشناسی است. شرکتهایی که بتوانند در این زمینه پیشرو باشند، رهبری بازار را در دست خواهند گرفت. متا با تأکید بر تیم طراحی داخلی خود، نشان میدهد که به اهمیت این جنبه حیاتی واقف است و میخواهد سرنوشت بصری و فیزیکی محصولات آینده خود را در دستان متخصصان خودش نگه دارد تا اطمینان حاصل کند که هر هدست، تجسمی از چشمانداز و فلسفه طراحی خود شرکت است.
در نهایت، کشمکش بر سر گزارش برونسپاری طراحی صنعتی، فراتر از یک خبر ساده است. این موضوع به قلب استراتژی متا برای آینده واقعیت توسعهیافته و چگونگی ساختن دروازههای ورود به متاورس میپردازد. تکذیبیه قاطع متا بر اهمیت حفظ هویت طراحی، کنترل کامل بر تجربه کاربری و اعتماد به تواناییهای داخلی تأکید میکند. در نبردی که برای تسخیر آینده محاسبات فضایی در جریان است، جایی که ظاهر، احساس و راحتی دستگاه به اندازه قابلیتهای فنی آن مهم است، توانایی در طراحی صنعتی برتر، برگ برندهای خواهد بود که شرکتها برای دستیابی به موفقیت پایدار به آن نیاز دارند. متا به وضوح نشان داده است که حاضر نیست این برگ برنده را به دست دیگران بسپارد.