در سال‌های اخیر، واقعیت مجازی (VR) از یک فناوری نوظهور و عمدتاً متمرکز بر بازی، به بستری فراگیرتر برای ارتباط، آموزش و به ویژه خلق محتوا تبدیل شده است. این گذار از مصرف‌کنندگی صرف به تولید، افق‌های تازه‌ای را پیش روی هنرمندان و خلاقان گشوده است. در این میان، متا به عنوان یکی از پیشگامان عرصه واقعیت مجازی، گام مهمی در جهت دموکراتیزه کردن پویانمایی برداشته و ابزاری انقلابی با نام "تئاتر: جای دیگر" (Theater: Elsewhere) را معرفی کرده است. این اپلیکیشن که توسط تیم تحقیقاتی Reality Labs Research متا و تحت رهبری مکس وایزل، چهره شناخته‌شده دنیای واقعیت مجازی، توسعه یافته است، نویدبخش رویکردی کاملاً جدید به هنر انیمیشن است؛ رویکردی که بر مبنای "اجرا" و "حضور" در محیط مجازی بنا شده است.
"تئاتر: جای دیگر" به هیچ وجه یک نرم‌افزار پویانمایی سه‌بعدی سنتی نیست که در آن کاربر ساعت‌ها را صرف تنظیم دقیق فریم به فریم حرکت شخصیت‌ها کند. در عوض، این ابزار به کاربران اجازه می‌دهد تا مستقیماً به درون صحنه بروند، در قالب شخصیت‌های مختلف قرار گیرند و با حرکات و صدای خود، به آن‌ها جان ببخشند. این رویکرد، پویانمایی را از یک فرآیند فنی و زمان‌بر به یک تجربه شهودی و بداهه تبدیل می‌کند. تصور کنید یک صحنه تئاتر مجازی در اختیار دارید؛ می‌توانید نورها را تنظیم کنید، پروپ‌ها و اشیاء را جابه‌جا کنید، و سپس به جای عروسک‌گردان، خودتان به درون عروسک‌ها رفته و نقش آن‌ها را بازی کنید و تمام حرکات و دیالوگ‌های خود را ضبط کنید. این دقیقاً همان چیزی است که "تئاتر: جای دیگر" ارائه می‌دهد.
تفاوت اساسی "تئاتر: جای دیگر" با نرم‌افزارهای پویانمایی مرسوم، در مفهوم "اجرا" نهفته است. در پویانمایی سنتی، هر حرکت یک شخصیت، از پلک زدن گرفته تا راه رفتن، نیاز به تنظیمات دقیق کلیدفریم‌ها (keyframes) دارد. این فرآیند، هرچند دقیق و کنترل‌شده، اما بسیار زمان‌بر و نیازمند مهارت‌های فنی بالایی است. اما "تئاتر: جای دیگر" این پارادایم را کاملاً تغییر می‌دهد. کاربران به جای تنظیم دستی هر فریم، می‌توانند به معنای واقعی کلمه نقش یک شخصیت را "بازی" کنند. سنسورهای هدست و کنترلرهای واقعیت مجازی، حرکات سر، دست‌ها و بدن کاربر را ردیابی کرده و آن را به حرکات شخصیت مجازی منتقل می‌کنند. این بدان معناست که یک بازیگر، داستان‌گو، یا حتی یک فرد عادی بدون دانش فنی پویانمایی، می‌تواند ایده‌های خود را به سرعت و به شکلی پویا به حرکت درآورد.
این رویکرد مبتنی بر اجرا، مزایای متعددی دارد. اولاً، فرآیند خلق را به طرز چشمگیری تسریع می‌کند. به جای صرف ساعت‌ها برای انیمیت کردن یک حرکت ساده، می‌توانید آن را در چند ثانیه اجرا و ضبط کنید. ثانیاً، به پویانمایی جنبه‌ای انسانی‌تر و بیان‌گراتر می‌بخشد. احساسات و نوانس‌های یک اجرای زنده، به طور طبیعی به شخصیت مجازی منتقل می‌شوند که دستیابی به آن‌ها از طریق کلیدفریم‌ها دشوار است. ثالثاً و مهم‌تر از همه، این ابزار را برای طیف وسیع‌تری از افراد قابل دسترس می‌کند. دیگر نیازی به تخصص در نرم‌افزارهای پیچیده نیست؛ کافی است ایده‌ای برای داستان‌گویی داشته باشید و اراده‌ای برای اجرای آن در محیط مجازی. این اپلیکیشن به نوعی، پویانمایی را دموکراتیزه کرده و آن را از انحصار متخصصان خارج می‌سازد.
رابط کاربری "تئاتر: جای دیگر" به گونه‌ای طراحی شده که هر کسی بتواند به سرعت با آن ارتباط برقرار کند. کاربران می‌توانند از میان مجموعه‌ای از شخصیت‌های از پیش طراحی شده انتخاب کنند یا حتی شخصیت‌های خود را وارد محیط کنند. پس از انتخاب شخصیت، می‌توانند او را در صحنه قرار داده و محیط را با انواع پروپ‌ها و اشیاء مجازی پر کنند. قابلیت تنظیم نورپردازی و زاویه دوربین نیز وجود دارد که به کاربران امکان می‌دهد حس و حال دلخواه خود را به صحنه ببخشند. پس از آماده‌سازی صحنه، مرحله "اجرا" آغاز می‌شود. کاربر می‌تواند در نقش یک شخصیت، شروع به حرکت و صحبت کند و همه این‌ها به عنوان یک کلیپ پویانمایی ضبط می‌شود. نکته جذاب این است که می‌توان چندین لایه از اجراهای مختلف را ضبط و با هم ترکیب کرد؛ مثلاً ابتدا حرکت یک شخصیت، سپس حرکت شخصیت دیگر و در نهایت حرکت دوربین را ضبط کرد تا یک صحنه پیچیده ایجاد شود.
اما "تئاتر: جای دیگر" دقیقاً برای چه کسانی طراحی شده است؟ پاسخ این است که این ابزار نه تنها برای پویانماگران حرفه‌ای که به دنبال ابزاری برای نمونه‌سازی سریع یا بیان‌های بدیع هستند مفید است، بلکه برای داستان‌گویان، معلمان، خالقان محتوا، و هر کسی که به دنبال بیان خلاقانه در واقعیت مجازی است، ارزشمند خواهد بود. تصور کنید یک معلم تاریخ که می‌خواهد صحنه‌ای از یک رویداد تاریخی را برای دانش‌آموزان خود به نمایش بگذارد، یا یک نویسنده که می‌خواهد ایده‌های داستانی خود را به صورت زنده اجرا کند، یا حتی یک خانواده که می‌خواهند یک داستان کوتاه را به صورت یک نمایش عروسکی مجازی برای سرگرمی ضبط کنند. امکانات تقریباً بی‌حد و حصر هستند.
این ابزار به خوبی با فلسفه متا در زمینه ساخت متاورس هم‌راستا است. متاورس قرار نیست تنها مکانی برای تعامل و بازی باشد، بلکه فضایی برای خلق و خودبیانگری نیز خواهد بود. "تئاتر: جای دیگر" گام بزرگی در جهت توانمندسازی کاربران برای تبدیل شدن به خالقان فعال در این دنیای جدید است. از آنجایی که این اپلیکیشن به صورت رایگان برای هدست‌های کوئست منتشر خواهد شد، انتظار می‌رود که جامعه بزرگی از کاربران را به خود جذب کند و منجر به ظهور اشکال جدیدی از داستان‌گویی دیجیتال شود. این می‌تواند آغازگر موجی جدید از "فیلم‌سازی مبتنی بر واقعیت مجازی" باشد که در آن، کارگردان و بازیگران همه در یک نفر ادغام شده‌اند و استودیوی تولید، خود واقعیت مجازی است.
پتانسیل‌های آینده "تئاتر: جای دیگر" فراتر از پویانمایی صرف است. با تکامل فناوری و شاید ادغام هوش مصنوعی، ممکن است شاهد ابزارهایی باشیم که نه تنها حرکات کاربر را ضبط می‌کنند، بلکه می‌توانند صحنه‌های پیچیده‌تر، دیالوگ‌های هوشمند و حتی تعاملات بین شخصیت‌ها را بر اساس دستورات ساده ایجاد کنند. این می‌تواند به ظهور یک اکوسیستم کامل از محتوای داستان‌گویی واقعیت مجازی منجر شود که توسط خود کاربران خلق و به اشتراک گذاشته می‌شود. این اپلیکیشن نه تنها یک ابزار برای خلق انیمیشن است، بلکه بستری برای کشف استعدادهای جدید و تجربه‌های هنری نوینی است که تا پیش از این وجود نداشتند. مرزهای میان بازیگر، کارگردان و پویانماگر در حال محو شدن است و "تئاتر: جای دیگر" در خط مقدم این انقلاب قرار دارد.
در نهایت، "تئاتر: جای دیگر" تنها یک اپلیکیشن نیست؛ این یک بیانیه است. بیانیه‌ای از سوی متا که نشان می‌دهد آینده واقعیت مجازی تنها در مصرف محتوا خلاصه نمی‌شود، بلکه در توانمندسازی هر فرد برای تبدیل شدن به یک خالق نهفته است. این ابزار با تمرکز بر سادگی، شهود و قدرت بیان، پتانسیل آن را دارد که نسل جدیدی از داستان‌گویان را در واقعیت مجازی تربیت کند و راه را برای اشکال کاملاً جدیدی از هنر و سرگرمی هموار سازد. انتظار می‌رود با انتشار این اپلیکیشن، شاهد ظهور موجی از خلاقیت‌های بی‌سابقه در دنیای واقعیت مجازی باشیم که چشم‌انداز پویانمایی و داستان‌گویی دیجیتال را برای همیشه تغییر خواهد داد.
