با نزدیک شدن به فصل تعطیلات و رویدادهای خرید بزرگی چون جمعه سیاه و دوشنبه سایبری، مصرف‌کنندگان در سراسر جهان با شور و شوق فراوان در انتظار تخفیفات هیجان‌انگیز بر روی جدیدترین محصولات فناوری هستند. در سال ۲۰۲۳، یکی از محصولات مورد انتظار در دنیای واقعیت مجازی، هدست متا کوئست ۳ (Meta Quest 3) بود که تنها چند هفته پیش از این رویدادهای خرید، به بازار عرضه شده بود. انتظارات بر این بود که این هدست جدید نیز در فهرست تخفیفات ویژه قرار گیرد، اما استراتژی متا در این زمینه کمی متفاوت از آنچه که بسیاری پیش‌بینی می‌کردند، عمل کرد. این مقاله به بررسی دقیق رویکرد متا در ارائه تخفیفات بلک فرایدی ۲۰۲۳ برای خانواده هدست‌های کوئست می‌پردازد و ابعاد مختلف این تصمیمات را از زوایای گوناگون مورد تحلیل قرار می‌دهد.
برخلاف گمانه‌زنی‌های اولیه، متا تصمیم گرفت که برای جدیدترین محصول خود، یعنی کوئست ۳، تخفیف مستقیمی بر روی قیمت اصلی آن اعمال نکند. در عوض، خریدارانی که بین ۲۰ نوامبر تا ۳ دسامبر ۲۰۲۳ (که دوره بلک فرایدی و سایبر ماندای را پوشش می‌داد) یک هدست کوئست ۳ خریداری می‌کردند، ۵۰ دلار (یا معادل آن در یورو و پوند) اعتبار فروشگاه دریافت می‌کردند. این اعتبار می‌توانست برای خرید بازی‌ها، برنامه‌ها و محتوای دیگر از فروشگاه متا کوئست استفاده شود. این رویکرد، در نگاه اول، ممکن است برای برخی از مصرف‌کنندگانی که انتظار کاهش قیمت مستقیم را داشتند، ناامیدکننده به نظر برسد. با این حال، باید اذعان داشت که برای یک محصول تازه عرضه شده با تقاضای بالا، ارائه چنین اعتباری می‌تواند راهبردی هوشمندانه از سوی تولیدکننده باشد. این اعتبار، مشتریان را تشویق می‌کند تا بلافاصله پس از خرید سخت‌افزار، به اکوسیستم نرم‌افزاری متا وارد شوند و به خرید محتوا بپردازند، که در نهایت به افزایش درآمد متا از بخش نرم‌افزاری کمک می‌کند.
استدلال متا برای عدم ارائه تخفیف مستقیم بر روی کوئست ۳، احتمالاً ریشه در چندین عامل دارد. اولاً، کوئست ۳ یک محصول جدید و نوآورانه است که با بهبودهای قابل توجهی نسبت به نسل قبلی خود، از جمله افزایش وضوح، میدان دید گسترده‌تر، و قابلیت‌های واقعیت ترکیبی پیشرفته، به بازار آمده است. این ویژگی‌ها ارزش بالایی را برای مصرف‌کننده به ارمغان می‌آورند و متا قصد دارد این ارزش را در قیمت‌گذاری خود حفظ کند. دوماً، تقاضا برای کوئست ۳، به خصوص در زمان عرضه، بالا بود. در چنین شرایطی، نیازی به کاهش قیمت برای تحریک فروش وجود ندارد. سوماً، ارائه اعتبار فروشگاه به جای تخفیف مستقیم، به متا این امکان را می‌دهد که مشتریان را در اکوسیستم خود نگه دارد و سود خود را از طریق فروش محتوا افزایش دهد، نه صرفاً از طریق فروش سخت‌افزار. این استراتژی، بلندمدت‌تر بوده و به ایجاد وفاداری مشتری کمک می‌کند.
در مقابل، متا برای مدل‌های قدیمی‌تر خود، یعنی کوئست ۲ و کوئست پرو، تخفیفات قابل توجهی را ارائه کرد. هدست کوئست ۲ که همچنان یک گزینه محبوب و مقرون‌به‌صرفه در بازار واقعیت مجازی است، با تخفیف ۵۰ دلاری عرضه شد. این تخفیف، قیمت کوئست ۲ را به سطحی جذاب‌تر کاهش داد و آن را برای کاربرانی که به دنبال ورود به دنیای واقعیت مجازی با بودجه محدودتر هستند، دسترس‌پذیرتر کرد. هدف از این کار، احتمالاً پاکسازی موجودی انبار و فراهم آوردن فرصت برای کاربران جدید جهت تجربه واقعیت مجازی پیش از ارتقا به مدل‌های پیشرفته‌تر بوده است. این اقدام نشان می‌دهد که متا به دنبال جذب طیف وسیعی از کاربران به اکوسیستم خود است، از مبتدیان تا حرفه‌ای‌ها.
اما چشمگیرترین تخفیف در این دوره، بدون شک مربوط به هدست متا کوئست پرو (Meta Quest Pro) بود. این هدست که با هدف بازار حرفه‌ای و تجاری و با قیمت اولیه‌ی ۱۵۰۰ دلار عرضه شده بود، در زمان بلک فرایدی با تخفیفی باورنکردنی، ۵۰۰ دلار کاهش قیمت را تجربه کرد. این میزان تخفیف، کوئست پرو را از یک محصول لوکس و گران‌قیمت به گزینه‌ای نسبتاً مقرون‌به‌صرفه‌تر برای توسعه‌دهندگان و کاربران حرفه‌ای تبدیل کرد. تخفیف کوئست پرو نشان‌دهنده استراتژی متا برای جایگاه‌یابی مجدد این محصول در بازار است. احتمالا متا به این نتیجه رسیده که قیمت اولیه این دستگاه مانعی برای فروش گسترده آن بوده و با کاهش قیمت، می‌توان آن را به دست مخاطبان بیشتری رساند که به دنبال قابلیت‌های پیشرفته واقعیت ترکیبی و بهره‌وری هستند. این کار می‌تواند به گسترش استفاده از واقعیت ترکیبی در محیط‌های کاری و توسعه‌ای کمک شایانی کند.
علاوه بر تخفیفات سخت‌افزاری، متا همچنین بر روی سرویس اشتراکی خود، متا کوئست پلاس (Meta Quest+)، نیز تخفیفاتی ارائه داد. این سرویس که هر ماه دو بازی واقعیت مجازی رایگان را به مشترکان خود ارائه می‌دهد، با تخفیفی جذاب‌تر در دسترس قرار گرفت. این حرکت نیز بخشی از استراتژی بزرگتر متا برای تقویت اکوسیستم نرم‌افزاری خود است. با ترغیب کاربران به اشتراک در Meta Quest+، متا نه تنها درآمد پایدار ماهانه ایجاد می‌کند، بلکه اطمینان حاصل می‌کند که کاربران محتوای باکیفیت را به طور منظم دریافت می‌کنند و درگیر تجربه واقعیت مجازی می‌مانند. این امر به حفظ کاربران و افزایش زمان سپری شده آن‌ها در پلتفرم کمک شایانی می‌کند.
تاریخ‌های برگزاری این تخفیفات نیز قابل توجه بود. تخفیفات از ۲۰ نوامبر آغاز شد و تا ۳ دسامبر ادامه داشت که شامل دوشنبه سایبری نیز می‌شد. این بازه زمانی طولانی‌تر از صرفاً یک هفته، به مشتریان فرصت بیشتری برای تصمیم‌گیری و خرید می‌دهد و اطمینان حاصل می‌کند که هیچ کس فرصت استفاده از این پیشنهادات را از دست ندهد. این طولانی‌تر شدن دوره فروش، نشان‌دهنده تمایل متا به به حداکثر رساندن فروش و دسترسی به طیف وسیع‌تری از خریداران در طول فصل تعطیلات است.
این رویکرد ترکیبی متا در تخفیفات بلک فرایدی، تصویر روشنی از استراتژی کلی این شرکت در بازار واقعیت مجازی ارائه می‌دهد. متا با عدم تخفیف مستقیم بر روی کوئست ۳، ارزش و جایگاه برتر محصول جدید خود را حفظ کرده و به جای آن، از طریق ارائه اعتبار، مشتریان را به خرید محتوا در اکوسیستم خود ترغیب می‌کند. از سوی دیگر، با تخفیف‌های سنگین بر روی کوئست ۲ و کوئست پرو، متا به دنبال پاکسازی موجودی و جذب کاربران جدید در سطوح قیمتی مختلف است. این یک استراتژی دوگانه است که هم بر نوآوری و هم بر دسترسی‌پذیری تمرکز دارد.
این تصمیمات همچنین پیامدهای مهمی برای آینده بازار واقعیت مجازی دارد. عدم تخفیف مستقیم بر روی یک محصول تازه عرضه شده مانند کوئست ۳، نشان می‌دهد که متا به پتانسیل بلندمدت این دستگاه اطمینان دارد و نیازی به کاهش قیمت برای تحریک فروش نمی‌بیند. این امر ممکن است به تثبیت قیمت‌ها در بخش بالای بازار واقعیت مجازی کمک کند. در مقابل، تخفیف‌های چشمگیر بر روی مدل‌های قدیمی‌تر، رقابت را در بخش‌های میانی و پایین‌تر بازار تشدید می‌کند و به افزایش پذیرش واقعیت مجازی در میان عموم کمک می‌کند. به این ترتیب، متا در تلاش است تا با ایجاد لایه‌های مختلف محصول و قیمت، بازار واقعیت مجازی را برای تمامی سطوح از مصرف‌کنندگان، از علاقه‌مندان به فناوری گرفته تا کاربران عادی، جذاب کند.
در نهایت، تخفیفات بلک فرایدی ۲۰۲۳ متا برای هدست‌های کوئست، نمایانگر یک استراتژی پیچیده و چندوجهی بود. این استراتژی نه تنها بر افزایش فروش در کوتاه‌مدت تمرکز داشت، بلکه به دنبال تقویت اکوسیستم متا در بلندمدت، جذب کاربران جدید، و حفظ ارزش محصولات پرچمدار خود بود. با ارائه اعتبار برای کوئست ۳، تخفیفات جذاب برای کوئست ۲ و کوئست پرو، و تخفیف بر روی سرویس اشتراکی کوئست پلاس، متا توانست طیف گسترده‌ای از نیازها و بودجه‌ها را پوشش دهد و جایگاه خود را به عنوان بازیگر اصلی در صنعت واقعیت مجازی بیش از پیش مستحکم کند. این رویکرد، درسی برای سایر شرکت‌های فناوری است که چگونه می‌توان در یک بازار پویا و در حال تحول، استراتژی‌های قیمت‌گذاری موفقی را به کار گرفت.
