اخباری که اخیراً منتشر شده، جامعه واقعیت توسعهیافته (XR) و فعالان حوزه فناوری را در بهت فرو برده است: مذاکرات همکاری بین دو غول بزرگ فناوری، الجی و متا، برای تولید هدستهای واقعیت ترکیبی متوقف شده و به حالت "در یخبندان" درآمده است. این خبر نه تنها آینده همکاریهای استراتژیک در صنعت XR را زیر سوال میبرد، بلکه مسیر توسعه و عرضه محصولات جدید در این بازار نوپا را نیز با ابهامات جدی مواجه میسازد. در حالی که پیشبینی میشد این همکاری بتواند نوآوریهای چشمگیری را به ارمغان آورد و رقابت با بازیگرانی چون اپل را تشدید کند، به نظر میرسد اختلافات بنیادین استراتژیک و دیدگاههای متفاوت بر سر کنترل فناوری و برندینگ، مانع بزرگی بر سر راه این توافق بوده است.
از همان ابتدا، زمزمههای همکاری بین الجی و متا هیجان زیادی را در بازار ایجاد کرده بود. الجی، به عنوان یک تولیدکننده باتجربه سختافزار با تواناییهای تولید انبوه و تجربه عمیق در ساخت نمایشگرها و لوازم الکترونیکی مصرفی، و متا به عنوان پیشرو در زمینه نرمافزار، پلتفرم و اکوسیستم واقعیت مجازی، ترکیبی قدرتمند به نظر میرسیدند. هدف اصلی از این همکاری، ظاهراً توسعه و تولید نسل بعدی هدستهای واقعیت ترکیبی بود که بتوانند با قیمتهای رقابتی وارد بازار شوند و دسترسی به فناوریهای پیشرفته XR را برای کاربران بیشتری فراهم آورند. گمانهزنیها حاکی از آن بود که این همکاری میتواند منجر به تولید دستگاهی شود که از فناوریهای متا کوئست بهرهمند است، اما تحت برند الجی عرضه میشود و احتمالاً از برخی قابلیتهای اختصاصی الجی نیز بهرهمند خواهد بود.
اما چرا این همکاری، که در ابتدا بسیار امیدوارکننده به نظر میرسید، به بنبست خورده است؟ ریشه اصلی این مشکلات را باید در تفاوتهای بنیادین در استراتژی و اهداف دو شرکت جستجو کرد. متا همواره بر باز بودن پلتفرم و سیستمعامل اندروید محور خود تاکید دارد و مایل است تا کنترل کاملی بر روی سختافزار، نرمافزار و اکوسیستم متا کوئست داشته باشد. این شرکت به دنبال گسترش نفوذ خود از طریق فروش دستگاههای مقرونبهصرفه و ایجاد یک شبکه گسترده از کاربران است. در مقابل، الجی به دنبال حفظ کنترل بر روی محصولات خود، از جمله طراحی سختافزار، استفاده از سیستمعامل اختصاصی خود (مانند WebOS که در تلویزیونهای هوشمندش استفاده میشود) و حفظ هویت برند خود بوده است. الجی نمیخواست صرفاً یک شریک تولیدی برای متا باشد؛ بلکه میخواست در توسعه و آینده محصول نقش فعالتری ایفا کند و از نام و اعتبار خود بهرهمند شود.
یکی از نقاط اختلاف اساسی، موضوع برندینگ بود. متا اصرار داشت که محصول نهایی باید با برند "کوئست" (Quest) به بازار عرضه شود، در حالی که الجی مایل بود تا از نام و برند خود برای بازاریابی استفاده کند. این مسئله نشاندهنده جنگ بر سر هویت و کنترل در یک بازار نوظهور است. همچنین، اختلافات بر سر انتخاب تامینکنندگان قطعات، از جمله پردازندهها، نیز مطرح بوده است. متا تمایل داشت که از چیپهای اختصاصی خود (مانند اسنپدراگون XR که برای هدستهای کوئست بهینهسازی شده است) استفاده کند، در حالی که الجی ممکن بود به دنبال انعطافپذیری بیشتر در انتخاب قطعات یا حتی استفاده از فناوریهای اختصاصی خود باشد. این مسائل، در مجموع، نشاندهنده یک کشمکش بر سر مالکیت فکری و استراتژیک در یک حوزه پرریسک و پرهزینه است.
برای درک بهتر وضعیت، لازم است به استراتژی متا در گذشته و حال نگاهی بیندازیم. متا پیش از این نیز تلاشهایی برای همکاری با شرکتهای دیگر داشته است، از جمله سامسونگ در روزهای ابتدایی Gear VR. با این حال، متا همواره به سمت یکپارچگی عمودی (Vertical Integration) حرکت کرده است، به این معنی که ترجیح میدهد کنترل کاملی بر روی سختافزار، نرمافزار و پلتفرم خود داشته باشد. این رویکرد، اگرچه به متا امکان میدهد تا تجربه کاربری را بهینهسازی کند و نوآوریها را سریعتر به بازار عرضه کند، اما در عین حال میتواند باعث ایجاد تنش با شرکای احتمالی شود که به دنبال سهمی از کنترل و سود هستند. ورود اپل با ویژن پرو و رویکرد مشابه یکپارچگی عمودی، فشار بیشتری را بر متا وارد کرده تا همزمان هم نوآوری کند و هم با شرکا کار کند، اما به شیوهای که کنترلش حفظ شود.
از سوی دیگر، الجی برای ورود به بازار XR انگیزههای قوی دارد. این شرکت دارای تخصص گستردهای در زمینه تولید نمایشگرها، باتریها و سایر قطعات الکترونیکی است که همگی برای ساخت هدستهای واقعیت ترکیبی ضروری هستند. الجی همچنین دارای زنجیره تامین و توانایی تولید انبوه قابل توجهی است که میتواند به کاهش هزینهها و افزایش سرعت تولید کمک کند. ورود به بازار XR برای الجی به معنای ورود به یک حوزه جدید و پرپتانسیل است که میتواند رشد آینده شرکت را تضمین کند، به خصوص با کاهش رشد در بازارهای سنتی مانند تلویزیون و لوازم خانگی. همکاری با متا میتوانست سکوی پرتابی برای الجی باشد تا بدون نیاز به سرمایهگذاریهای عظیم در توسعه پلتفرم نرمافزاری، وارد این بازار شود. اما اکنون، الجی باید مسیر خود را در این فضا بازنگری کند.
این بنبست در همکاری الجی و متا، پیامدهایی برای کل بازار XR دارد. در حالی که رقابت بین اپل، متا، سامسونگ و دیگر شرکتها در حال افزایش است، عدم شکلگیری این اتحاد مهم میتواند روند عمومی پذیرش هدستهای واقعیت ترکیبی را تا حدودی کند سازد. همکاریهای استراتژیک میتوانند به کاهش هزینههای تحقیق و توسعه، بهرهوری از نقاط قوت طرفین و در نهایت، ارائه محصولاتی با کیفیت بهتر و قیمت مناسبتر به بازار کمک کنند. با این حال، این وضعیت همچنین میتواند به معنای این باشد که هر دو شرکت، به طور مستقل، به دنبال رویکردهای خاص خود برای توسعه و عرضه محصولات XR خواهند بود که ممکن است منجر به تنوع بیشتر در اکوسیستم شود، اما در عین حال، باعث پراکندگی منابع و تلاشها گردد.
با وجود توقف مذاکرات، منابع نزدیک به این موضوع اعلام کردهاند که این همکاری "کاملاً مرده" نیست، بلکه فعلاً "در حالت تعلیق" قرار دارد. این بدان معناست که در آینده و با تغییر شرایط یا دیدگاهها، احتمال از سرگیری مذاکرات وجود دارد. اما فعلاً، هر دو شرکت باید مسیرهای مستقل خود را برای ورود به بازار XR یا تقویت حضورشان در آن ادامه دهند. متا احتمالاً همچنان بر روی توسعه هدستهای کوئست خود با قیمتهای مقرونبهصرفه تمرکز خواهد کرد، در حالی که الجی باید تصمیم بگیرد که آیا به تنهایی وارد این بازار شود یا به دنبال شریک دیگری باشد. این وضعیت نشان میدهد که توسعه و تجاریسازی فناوریهای XR همچنان با چالشهای بزرگی روبهرو است، نه تنها در زمینه فنی، بلکه در زمینه مدلهای کسبوکار و همکاریهای استراتژیک میان غولهای فناوری. آینده واقعیت توسعهیافته همچنان مبهم است و نیاز به گشایشهای جدیدی در همکاریها و رویکردهای بازار دارد تا پتانسیل واقعی خود را آزاد سازد.