دنیای فناوری در آستانه ورود به عصر جدیدی از محاسبات فضایی و واقعیت‌های ترکیبی قرار دارد. در این میان، رقابتی پنهان اما حیاتی برای کنترل پلتفرم‌های نرم‌افزاری آینده در جریان است. درست همانطور که سیستم‌عامل‌های موبایل نظیر اندروید و iOS دهه‌هاست بر بازار گوشی‌های هوشمند تسلط دارند، نبرد کنونی بر سر تعیین استاندارد اصلی برای هدست‌های واقعیت مجازی و افزوده در جریان است. در این صحنه، متا (Meta) با یک حرکت استراتژیک و هوشمندانه، گوگل را در رقابت برای توسعه و تثبیت یک سیستم‌عامل پیشرو در فضای واقعیت ترکیبی، عملاً دور زده است.
تأثیرگذارترین تصمیم اخیر متا، گشایش سیستم‌عامل اختصاصی خود، یعنی هورایزن او‌اس (Horizon OS)، به روی تولیدکنندگان سخت‌افزار شخص ثالث است. این اقدام، که تا پیش از این یک سیستم بسته برای هدست‌های کوئست (Quest) متا بود، تغییر پارادایم مهمی را نشان می‌دهد. با اعلام همکاری با شرکت‌هایی نظیر ایسوس راگ (ASUS ROG) برای ساخت هدست‌های گیمینگ، لنوو (Lenovo) برای هدست‌های بهره‌وری و حتی مایکروسافت ایکس‌باکس (Microsoft Xbox) برای یک نسخه ویژه گیمینگ از کوئست، متا عملاً در حال ایجاد یک اکوسیستم باز، شبیه به آنچه اندروید در دنیای موبایل انجام داد، است.
این رویکرد، در تضاد کامل با عملکرد تاریخی گوگل در فضای واقعیت مجازی و افزوده قرار دارد. گوگل با سابقه درخشان در اندروید، بارها تلاش کرده است تا جای پایی در این حوزه برای خود باز کند، اما همواره ناکام مانده است. از پروژه تانگو (Project Tango) و دی‌دریم (Daydream) گرفته تا تلاش‌های پراکنده برای واقعیت مجازی اندروید، هیچ یک نتوانستند به موفقیت و پذیرش گسترده‌ای دست پیدا کنند. دلیل اصلی این شکست‌ها را می‌توان در عدم تعهد بلندمدت، استراتژی‌های پراکنده و مهم‌تر از همه، عدم وجود سخت‌افزار قدرتمند و پرچمدار خود گوگل برای رهبری بازار جستجو کرد.
در حالی که گوگل در زمینه نرم‌افزارهایی مانند ARCore پیشرفت‌هایی داشته، اما هرگز نتوانسته است یک پلتفرم یکپارچه و جذاب ایجاد کند که تولیدکنندگان سخت‌افزار را به خود جذب کند. این خلاء، فرصتی طلایی را برای متا فراهم آورده است. متا با سرمایه‌گذاری بی‌وقفه در سخت‌افزارهای کوئست و ایجاد یک فروشگاه اپلیکیشن غنی و اکوسیستمی از توسعه‌دهندگان، زمینه را برای یک حرکت پلتفرمی جسورانه فراهم کرده بود. اکنون با گشایش هورایزن او‌اس، متا در حال پیش‌دستی و ایجاد "اندرویدِ واقعیت ترکیبی" است، پیش از آنکه گوگل بتواند به طور مؤثر وارد عمل شود.
استراتژی متا را می‌توان درسی آموخته از مدل موفق اندروید دانست. اندروید به واسطه ماهیت متن‌باز خود و امکان سفارشی‌سازی برای تولیدکنندگان مختلف، توانست بازار موبایل را از آن خود کند. اما در عین حال، گوگل با کنترل مرکزی بر خدمات موبایل (GMS) و فروشگاه پلی (Play Store)، توانست قدرت خود را حفظ کند. به نظر می‌رسد متا قصد دارد همین الگو را در فضای واقعیت ترکیبی پیاده کند. هورایزن او‌اس شاید کاملاً متن‌باز نباشد، اما با ارائه ابزارهای توسعه‌دهنده و دسترسی به اکوسیستم متا، جذابیت زیادی برای شرکت‌هایی دارد که قصد ورود به این بازار را دارند اما نمی‌خواهند از ابتدا یک سیستم‌عامل اختصاصی بسازند.
یکی از مزایای کلیدی متا در این رقابت، تعهد بی‌سابقه و بلندمدت مارک زاکربرگ به چشم‌انداز متاورس است. این تعهد، با سرمایه‌گذاری‌های میلیارد دلاری و تیمی عظیم از مهندسان و طراحان، پشتوانه محکمی برای توسعه و تکامل هورایزن او‌اس فراهم کرده است. در مقابل، تلاش‌های گوگل در این زمینه غالباً به صورت پروژه‌های کوچک‌تر و بدون یک حمایت استراتژیک یکپارچه و پایدار از سوی بالاترین سطوح مدیریتی انجام شده است.
علاوه بر این، متا با در اختیار داشتن خط تولید هدست‌های کوئست، یک مرجع سخت‌افزاری قدرتمند برای هورایزن او‌اس دارد. هدست‌های کوئست نه تنها پرفروش‌ترین دستگاه‌های واقعیت مجازی در بازار هستند، بلکه به عنوان پلتفرمی برای نوآوری و آزمایش قابلیت‌های جدید هورایزن او‌اس عمل می‌کنند. این مزیت، به متا امکان می‌دهد تا هم سخت‌افزار و هم نرم‌افزار را به صورت یکپارچه بهینه‌سازی کند و تجربه‌ای کاربرپسند ارائه دهد، چیزی که گوگل با وابستگی به سخت‌افزارهای متنوع شخص ثالث هرگز به طور کامل به آن دست نیافته بود.
این گام متا، پیامدهای عمیقی برای آینده صنعت واقعیت ترکیبی خواهد داشت. با ایجاد یک اکوسیستم استاندارد، متا می‌تواند سرعت پذیرش و توسعه محتوا را به طور چشمگیری افزایش دهد. توسعه‌دهندگان به جای اینکه مجبور باشند برای هر هدست یک نسخه جداگانه از برنامه خود را بسازند، می‌توانند بر روی هورایزن او‌اس تمرکز کنند و به پایگاه گسترده‌تری از کاربران دسترسی پیدا کنند. این امر، چرخه مثبتی از نوآوری، جذب توسعه‌دهنده و افزایش فروش را ایجاد خواهد کرد.
البته، چالش‌هایی نیز پیش روی متا وجود دارد. حفظ کیفیت و یکپارچگی تجربه کاربر در میان سخت‌افزارهای مختلف، کنترل بر фрагمنتاسیون احتمالی ناشی از سفارشی‌سازی‌های تولیدکنندگان، و رقابت با پلتفرم‌های دیگر (مانند ویندوز میکسد ریالیتی مایکروسافت یا حتی رویکرد اپل که احتمالاً یک اکوسیستم کاملاً بسته و یکپارچه خواهد بود) از جمله این چالش‌ها هستند. با این حال، متا نشان داده است که با گشایش هورایزن او‌اس، رویکردی متفاوت و جسورانه را در پیش گرفته است.
جایگاه گوگل در این بازی همچنان نامشخص است. آیا گوگل با دیدن این مانور متا، استراتژی جدیدی را در پیش خواهد گرفت؟ شاید با تمرکز بیشتر بر روی قابلیت‌های هوش مصنوعی در محیط‌های فضایی، یا با همکاری‌های استراتژیک با شرکت‌های سخت‌افزاری دیگر، بخواهد بخشی از این بازار را از آن خود کند. اما حقیقت این است که متا با حرکت سریع و هوشمندانه خود، فرصت ایجاد یک استاندارد اولیه را از گوگل ربوده است.
در نهایت، نبرد برای سیستم‌عامل غالب در دنیای واقعیت ترکیبی تازه آغاز شده است، اما متا با گشایش هورایزن او‌اس، خود را در موقعیت بسیار قوی‌تری نسبت به گوگل قرار داده است. این حرکت، نه تنها نشان‌دهنده تعهد متا به چشم‌انداز متاورس است، بلکه نمایانگر توانایی این شرکت در یادگیری از تاریخچه پلتفرم‌های موفق (مانند اندروید) و اجتناب از اشتباهات گذشته (مانند تلاش‌های پراکنده گوگل در واقعیت مجازی) است. آینده محاسبات فضایی در حال شکل‌گیری است و متا قصد دارد معماری آن را تعیین کند.
