بازار چین همواره به مثابه جایزهای بزرگ اما دستنیافتنی برای غولهای فناوری غربی، به ویژه در حوزه واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR)، مطرح بوده است. متا، شرکتی که با هدستهای واقعیت مجازی کوئست خود پیشتاز این صنعت است، مدتهاست که رویای ورود به این بازار عظیم را در سر میپروراند. اکنون، با انتشار گزارشهایی مبنی بر گفتوگوهای جدی با تنسنت، یکی از بزرگترین شرکتهای فناوری چین، این رویا بیش از هر زمان دیگری به واقعیت نزدیک به نظر میرسد. اما این مسیر پر از پیچیدگیها، چالشها و درسهایی است که از تلاشهای گذشته متا و دیگر شرکتها آموخته شده است.
تلاشهای پیشین متا برای ورود به بازار چین، از جمله فیسبوک، عمدتاً با شکست مواجه شدهاند. دیوارهای بزرگ فایروال چین و مقررات سختگیرانه دولت در حوزه دادهها، محتوا و امنیت ملی، موانعی غیرقابل عبور برای مدل کسبوکار آزاد و جهانی متا ایجاد کردهاند. این بار اما رویکرد متا متفاوت است. به جای ورود مستقیم با برندهای اصلی خود، تمرکز بر روی سختافزار واقعیت مجازی و همکاری با یک شریک محلی قدرتمند، استراتژی جدیدی است که میتواند کلید گشایش این بازار باشد. کوئست ۳، با فناوری پیشرفته و تجربه کاربری جذاب خود، میتواند دروازهای برای این ورود استراتژیک باشد.
تنسنت، با اکوسیستم گستردهای که شامل بازی، رسانههای اجتماعی، پردازش ابری و توزیع محتوا میشود، شریکی ایدهآل برای متا در چین است. توانایی تنسنت در ناوبری پیچیدگیهای رگولاتوری چین و دسترسی عمیق به مصرفکنندگان چینی، از نقاط قوت اصلی این همکاری بالقوه است. برای تنسنت نیز، این شراکت میتواند فرصتی برای تقویت موقعیت خود در بازار سختافزار واقعیت مجازی باشد، جایی که رقیب سرسختی مانند بایدنس (مالک پیکو) حضور پررنگی دارد. دسترسی به فناوری و نوآوریهای متا در زمینه واقعیت مجازی، میتواند به تنسنت کمک کند تا جای پای خود را در این حوزه جدید و رو به رشد محکم کند.
با این حال، چالشهای پیش رو بسیار عظیم هستند. اولین و مهمترین چالش، محیط رگولاتوری چین است. دولت چین کنترل بسیار سختگیرانهای بر محتوا، جمعآوری و ذخیرهسازی دادهها و عملیات شرکتهای خارجی دارد. سانسور محتوا، بومیسازی دادهها و فرآیندهای طولانی تاییدیه محتوایی، تنها بخشی از موانعی هستند که متا و تنسنت باید با آنها دست و پنجه نرم کنند. هرگونه توافقی باید شامل تدابیری باشد که به این نگرانیها پاسخ دهد، از جمله ایجاد سرورهای داخلی برای دادهها و اطمینان از مطابقت محتوا با قوانین محلی.
رقابت نیز یکی دیگر از چالشهای بزرگ است. در حال حاضر، پیکو، شرکت واقعیت مجازی زیرمجموعه بایدنس، بازار هدستهای واقعیت مجازی در چین را با فاصله زیادی رهبری میکند. پیکو از پشتیبانی مالی و اکوسیستم گسترده بایدنس (از جمله تیکتاک) بهرهمند است. ورود کوئست ۳ به بازار، رقابت را شدیدتر خواهد کرد و نیازمند استراتژیهای بازاریابی و توزیع بسیار قوی است تا بتواند سهم قابل توجهی از بازار را به دست آورد. این رقابت نه تنها بر سر سختافزار، بلکه بر سر محتوا، اکوسیستم و تجربه کاربری نیز خواهد بود.
جنبههای فرهنگی و انطباق محتوا با ذائقه چینیها نیز حیاتی است. آنچه در غرب محبوبیت دارد، لزوماً در چین موفق نخواهد بود. نیاز به محتوای محلیسازی شده، بازیها و اپلیکیشنهایی که با فرهنگ و ارزشهای چینی همخوانی داشته باشند، یک الزام است. این همکاری نیازمند درک عمیق از بازار و مصرفکننده چینی است تا بتواند محصولی را ارائه دهد که فراتر از صرفاً ترجمه، با نیازهای بومی هماهنگ باشد. این فرآیند تطبیق فرهنگی، از طراحی رابط کاربری گرفته تا انتخاب بازیها و تجربیات، باید به دقت انجام شود.
فراتر از صرف ورود به بازار، این همکاری میتواند به معنای "زبان جدیدی" در روابط فناورانه بینالمللی باشد. موفقیت این شراکت نه تنها مسیر را برای سایر شرکتهای فناوری غربی برای ورود به چین هموار میکند، بلکه میتواند مدل جدیدی از همکاریهای فرامرزی در عصر ژئوپلیتیک پرتنش را شکل دهد. این مدل نیازمند سطحی از اعتماد و سازش است که در گذشته کمتر شاهد آن بودهایم. متا ممکن است مجبور شود برخی از اصول خود، مانند کنترل کامل بر پلتفرم و دادهها را رها کند، در حالی که تنسنت باید با شرکت غربی کار کند که در گذشته با رویکردهای دولت چین چالشهایی داشته است.
این گام، بیش از یک حرکت تجاری، یک اقدام استراتژیک در مقیاس جهانی است. اگر کوئست ۳ بتواند با موفقیت وارد بازار چین شود و سهم قابل توجهی از آن را به دست آورد، نه تنها سودآوری متا را افزایش میدهد، بلکه نشانهای قوی از پتانسیل رشد واقعیت مجازی در سطح جهانی خواهد بود. این موفقیت میتواند سرمایهگذاریهای بیشتری را در صنعت واقعیت مجازی و واقعیت افزوده جذب کند و اکوسیستم محتوایی و توسعهدهندگان را در سراسر جهان تقویت کند. به عبارت دیگر، چین میتواند بازار نهایی باشد که مقیاس پذیری و دوام واقعیت مجازی را به عنوان یک فناوری جریان اصلی تثبیت کند.
اما اگر این تلاش شکست بخورد، این شکست نه تنها به معنای از دست دادن بازار چین برای متا خواهد بود، بلکه میتواند این پیام را مخابره کند که حتی با یک شریک محلی قدرتمند، ورود به بازار چین برای شرکتهای فناوری غربی همچنان یک چالش غیرقابل حل است. این موضوع میتواند به ناامیدی بیشتری در میان سرمایهگذاران و توسعهدهندگان نسبت به آینده واقعیت مجازی منجر شود، بهویژه در بازارهایی که با چالشهای رگولاتوری و رقابتی مشابه روبرو هستند.
در نهایت، سرنوشت کوئست ۳ در چین نه تنها به مذاکرات متا و تنسنت بستگی دارد، بلکه به سیاستهای دولت چین، پویاییهای بازار داخلی و قدرت رقبا نیز وابسته است. این شراکت، در صورت تحقق، یک آزمایش بزرگ برای مدلهای کسبوکار بینالمللی در دنیای امروز خواهد بود. آیا متا و تنسنت میتوانند راهی را بیابند که منافع هر دو طرف را تامین کند و در عین حال با الزامات سختگیرانه رگولاتوری چین سازگار باشد؟ پاسخ به این سوال، نه تنها آینده کوئست ۳، بلکه شاید آینده واقعیت مجازی در یکی از بزرگترین بازارهای جهان را رقم خواهد زد.
این یک بازی با ریسک بالا است، اما پاداش آن نیز به همان اندازه عظیم است. برای متا، ورود به چین میتواند به معنای جهشی بزرگ در تحقق چشمانداز متاورس جهانی باشد، در حالی که برای تنسنت، میتواند جایگاهش را به عنوان بازیگر کلیدی در فناوریهای نسل بعدی تثبیت کند. جهان با دقت این مذاکرات و پیامدهای آن را زیر نظر خواهد داشت، زیرا میتواند نقشه راهی برای دهههای آینده همکاریهای فناورانه فرامرزی ترسیم کند.